Overzicht sociale zekerheid, voorzieningen en verzekeringen
Het begrip sociale zekerheid is een verzamelterm voor voorzieningen en verzekeringen. Sommige zijn wettelijk verplicht en algemeen geldend of voor een bepaalde groep, anderen zijn op vrijwillige basis. Sociale verzekeringen zijn onder te verdelen in volksverzekeringen, die voor iedereen gelden, en werknemersverzekeringen, die alleen voor mensen in loondienst gelden.
Overzicht sociale zekerheid
| Sociale verzekeringen | Regeling | Premieafdracht |
|---|---|---|
| Volksverzekeringen: voor iedereen die in Nederland woont | AOW, ANW, WLZ, AKW | Belastingdienst |
| Werknemersverzekeringen: voor werknemers in loondienst | WIA, WW, ZW, WAZO | via loon |
| Recht op basisverzekering geneeskundige hulp | Zvw | Zorgverzekeraar + Inkomensafhankelijke bijdrage aan Belastingdienst |
| Voorzieningen | Regeling | Premieafdracht |
|---|---|---|
| Sociale voorzieningen: onder bepaalde voorwaarden | WWB, Wajong, IOAZ, Bbz, TW | geen |
| Voor werknemers | pensioen | via loon |
| Voor zelfstandigen | pensioen | zelf regelen |
Verzekeringen
Er zijn veel andere verzekeringen. Sommige zijn speciaal voor zelfstandigen, anderen voor werknemers én zelfstandigen. Verzekeringen moet je zelf afsluiten, ook al zijn sommigen wettelijk verplicht (bijvoorbeeld voor auto's) en moet je andere soms afsluiten om ergens aan deel te kunnen nemen (bijvoorbeeld aansprakelijkheid voor je school, of een opstalverzekering als je een huis koopt met een hypotheek).
| Algemeen | Voor wie |
|---|---|
| Motorrijtuigen: schade aan derden | wettelijk verplicht via WAM (Wet aansprakelijkheid Motorrijtuigen) voor eigenaren van motorrijtuigen |
| Schade aan derden (WA particulier) | Iedereen |
| Schade door brand en diefstal | Huiseigenaren, huurders, bedrijven, reizigers |
| Schade aan huis/schip (opstal) | Huis/booteigenaren en bedrijven |
| Schade aan, verlies van instrumenten, kostbaarheden | Instrument-bezitters, wel verschil in professioneel of amateur gebruik |
| Rechtsbijstand | Iedereen, bij juridische geschillen |
| Uitvaartverzekering | Iedereen, bij sterfgevallen |
| Voor zelfstandigen | Waarvoor |
|---|---|
| WA Beroep en bedrijf | Schade aan derden bij beroepsuitoefening |
| AOV | Inkomsten in geval van ziekte en arbeidsongeschiktheid |
Vergelijking werknemers en zelfstandigen
Voor zelfstandigen en werknemers gelden andere voorzieningen. Hieronder in schema een vergelijking bij werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid.
| Soort voorziening | Werknemer / artiest via artiestenregeling | Zelfstandigen |
|---|---|---|
| Inkomen bij werkloosheid, WW | Ja, indien voldaan wordt aan referte-eis | Nee, zelf regelen |
| Inkomen bij ziekte, ZW | Ja, max. 2 jaar loondoorbetaling door werkgever of via ZW | Nee, zelf regelen |
| Inkomen bij arbeidsongeschiktheid, WIA | Ja, onder voorwaarden via de WIA | Nee, zelf regelen |