Kunst en cultuur in cijfers
Kunst en cultuur hebben impact en dat zien we terug in onderzoeken en cijfers die over de verschillende werkvelden verschijnen. Verzamel data waarmee je jouw verhaal kunt onderbouwen.
Disciplinespecifiek
Waarvoor gebruik je data?
Cijfers over de kunst- en cultuursector geven inzicht in de omvang van een beroepsgroep of vakgebied. Dat zegt iets over het belang ervan. Je kunt dit ook per vakgebied bekijken: Hoeveel optredens vinden er bijvoorbeeld plaats per jaar, hoeveel architecten zijn er of hoeveel bezoekers trekken musea?
Let bij het gebruik van statistische gegevens goed op de context. Kijk ook naar de schaal: heb je het over impact op het niveau van een buurt, stad, regio, nationaal of internationaal? Vanuit het Nederlandse perspectief is het relevant om te weten dat er ca. 410.000 mensen in de cultuur- en mediasector werken, en dat het aandeel van de werkgelegenheid ca. 4,3% is.
Je kunt onderzoeken gebruiken om de impact van jouw eigen werk of vakgebied te verduidelijken. Plaats cijfers in perspectief, door bijvoorbeeld een vergelijking te maken met een gemiddelde en onderbouw op die manier jouw eigen verhaal.
Data en de actualiteit
Bij het vergelijken van data is het ook belangrijk om de ontwikkelingen in die periode in een breed perspectief te plaatsen. Zo heeft bijvoorbeeld de coronapandemie grote gevolgen gehad voor de hele kunst en cultuursector. In 2020 en 2021 zie je een sterke daling van het aantal bezoekers. Ook de inkomsten en werkgelegenheid liepen terug, ondanks de financiële regelingen om de lockdowns en beperkende maatregelen te compenseren.
Er zijn ook succesvolle initiatieven geweest om publiek online te bereiken. In de meeste gevallen woog dit nog niet op tegen het verlies aan inkomsten van fysieke bezoeken. De cijfers over 2020 en 2021, en waarschijnlijk ook 2022, kun je niet zonder die context vergelijken met die van de jaren ervoor.
Waar vind je statistische gegevens?
In de Cultuurmonitor van de Boekmanstichting staan kwantitatieve gegevens en kwalitatieve en thematische analyses over de Nederlandse culturele sector. Je kunt hier ook goed terecht voor cijfers over de verschillende werkvelden. Daarnaast biedt de Kamer van Koophandel cijfers over het aantal medewerkers, zelfstandigen en instellingen in de verschillende beroepsgroepen, waaronder de branche ‘cultuur en sport’. Ook het CBS en gemeentes presenteren statistische gegevens.
Via belangenbehartigers
Om de belangen van de sector en de eigen leden goed te kunnen ondersteunen doen belangenbehartigers vaak ook zelf onderzoek. Bijvoorbeeld door de eigen leden of achterban te ondervragen op bepaalde thema's. Deze informatie wordt meestal ook openbaar gepresenteerd. Er zijn verschillende landelijke beroepsorganisaties die op deze manier een belangrijke bijdrage leveren aan belangenbehartiging van de eigen beroepsgroep en arts advocacy in het algemeen. Jij kunt ook weer van deze cijfers profiteren om je eigen verhaal te onderbouwen.
Direct naar:
Cijfers werkveld beeldende kunst
Er waren in Nederland in 2021 ongeveer 16.000 beeldend kunstenaars actief. (Cultuurmonitor, 2023)
In 2021 waren er 445 galeries voor hedendaagse kunst in Nederland. Meer dan de helft van de galeries (59%) is
voornamelijk actief op de primaire markt. Met andere woorden: zij verkopen werk dat direct afkomstig is uit het atelier en geen eerdere eigenaar heeft gehad. Een minderheid van ruim 7% beweegt zich op de secundaire markt en is aan te merken als kunsthandel. Een kwart is actief op zowel de primaire als de secundaire markt. (Nederlandse Galerie Associatie, 2022)
In 2021 kregen beeldende kunstmusea 4,1 miljoen bezoekers. In 2020 waren dit er 3,8 miljoen. Pre-corona, in 2019, waren er 8,5 miljoen bezoekers aan beeldende kunstmusea. (Cultuurmonitor en Museumvereniging, 2023)
Bron: Cultuurmonitor - Beeldende kunst
Bron: Nederlandse Galerie Associatie - sectoronderzoek galeries
Bron: Museumvereniging
Cijfers werkveld bouwkunst
Er zijn in Nederland circa 14.000 geregistreerde architecten. Driekwart is architect, 13% interieurarchitect, 6% is stedenbouwkundige en 5% landschaps- of tuinarchitect.
Er zijn bijna 1.000 bureaus aangesloten bij de Branchevereniging Nederlandse Architecten.
Bron: Architectenregister
Bron: Branchevereniging Nederlandse Architecten (BNA)
Bron: Cultuurmonitor - Architectuur
Cijfers werkveld erfgoed
In 2022 telt Nederland 61.775 Rijksmonumenten, waaronder molens, kastelen, kerken en aangelegd groen, zoals parken en tuinen van buitenplaatsen. Veruit het grootste deel van de rijksmonumenten bestaat uit woningen (31.577), gevolgd door boerderijen en molens (9.909). (Cultuurmonitor, 2023)
In 2021 zijn er 471 musea aangesloten bij de Museumvereniging. In dit jaar waren er 11,8 miljoen museumbezoeken. Pre-corona, in 2019, was dat nog 33 miljoen. Er waren in 2021 1,4 miljoen bezoeken uit het buitenland. Dit waren er 10 miljoen in 2019. Musea maakten in 2021 ruim 1 miljard euro omzet, waarvan 30% eigen inkomsten, 14% coronasteun en 57% overheidssubsidies. (Museumvereniging, 2023)
Bron: Museumcijfers, Museumvereniging
Bron: Erfgoedmonitor
Bron: Cultuurmonitor - erfgoed
Cijfers werkveld film en tv
In totaal werden er 25 miljoen bezoeken gebracht aan Nederlandse bioscopen en filmtheaters, een stijging van 75% in vergelijking tot 2021. Het gemiddeld aantal bezoeken per hoofd van de bevolking steeg van 0,8 in 2021 naar 1,4 in 2022. Ten opzichte van de pre-coronajaren (het gemiddelde van 2017 t/m 2019) lag het bezoek nog wel 32% lager.
De Nederlandse film deed het goed in 2022. Ondanks dat er weer meer buitenlandse films zijn uitgebracht, trokken films van eigen bodem relatief veel publiek. In totaal werden Nederlandse films 4 miljoen keer bezocht, goed voor een marktaandeel van 16%.(FDN, 2023)
De totaalomzet van de Nederlandse filmmarkt bedroeg in 2021 €986 miljoen. De recette van bioscopen was in 2021 nog steeds laag met €142 miljoen. Pre-corona, in 2019, was dit nog €347 miljoen. De video-on-demand omzet groeide juist van €392 miljoen in 2019 naar €822 miljoen in 2021.
Bron: FDN
Bron: Stichting Filmonderzoek
Bron: Cultuurmonitor - audiovisueel
Cijfers werkveld kunsteducatie
In 2023 zijn 159 instellingen voor kunsteducatie, zoals kunstencentra en muziekscholen, aangesloten bij brancheorganisatie Cultuurconnectie.
In 2020 beoefent 61 procent van de Nederlandse bevolking een vorm van cultuur.
Nederland telt anno 2021 circa 11.000 amateurkunstverenigingen, -clubs en -gezelschappen ingeschreven bij de KVK.
Er zijn ongeveer twintigduizend zelfstandige aanbieders van kunsteducatie in de vrije tijd.
Bron: Cultuurmonitor - Cultuur en participatie
Bron: LKCA - Verenigingsmonitor 2021
Cijfers werkveld muziek
In 2021 vonden 5.568 muziekoptredens met publiek plaats in de poppodia. Dat was 79% minder dan de 26.585 optredens in 2019 en 14% minder optredens dan in 2020. (VNPF, 2022)
In 2021 werden in totaal 883.166 bezoeken aan de poppodia gebracht, een daling van 83% ten opzichte van de 5.197.689 bezoeken in 2019, en 16% minder dan de 1.054.691 bezoeken in het eerste COVID-jaar 2020. (VNPF, 2022)
n 2021 organiseerden de poppodia 272 hybride activiteiten, waarbij naast het live publiek ook bijna 50.000 online kijkers en luisteraars werden bereikt. Daarnaast organiseerden de poppodia 2.345 activiteiten die uitsluitend online werden aangeboden in 2021, waarvan 1.809 muziekactiviteiten. Hierbij vonden 2.258 muziekoptredens plaats wat resulteerde in naar schatting 2,8 miljoen views. (VNPF, 2022)
In 2019 waren ruim 7.800 personen werkzaam voor de poppodia, ten opzichte van bijna 6.600 medewerkers in 2020 (een 16% daling) en bijna 6.700 medewerkers in 2021 (14% minder dan in 2019). (VNPF, 2022)
In 2021 groeide de inkomsten uit opgenomen muziek met 18,5%. De inkomsten uit digitale verspreiding zijn de afgelopen jaren gestaag toegenomen en streaming bleef wereldwijd de dominante vorm, namelijk 65%. (IFPI, 2022)
Diversiteit
Ondanks de groei van het aanbod van live popmuziek op de Nederlandse podia en festivals (+57%), is het aanbod tussen 2008 en 2019 nauwelijks diverser geworden, wat betreft gender en herkomst van de optredende artiesten. Vier van de vijf optredende artiesten zijn man en meer dan vier op de vijf optredens worden verzorgd door artiesten uit drie landen: Nederland, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Op het gebied van gender is sinds 2017 wel een lichte trendbreuk te zien; het aandeel van vrouwelijke artiesten neemt sindsdien gaandeweg toe. (Poplive, 2022)
Bron: IFPI
Bron: VNPF
Bron: CBS
Bron: Cultuurmonitor - Muziek
Bron: Poplive monitor
De cijfers van het CBS zijn gebaseerd op de VSCD, VNPF en een eigen enquête. Festivals zijn niet opgenomen in de CBS-data.
Cijfers werkveld theater en dans
In 2021 waren er 574 theaterzalen in Nederland. (CBS, 2023)
Volgens het CBS vonden er in 2021 totaal 24.421 voorstellingen plaats in de podiumkunsten. Pre-corona, in 2019, waren dit er nog 54.052. In 2021 waren er 4.710 theatervoorstellingen, 7.006 muziekvoorstellingen, 1.676 dansvoorstellingen, 2.476 muziektheatervoorstellingen, 3.842 cabaret- en kleinkunstvoorstellingen en 4.710 overige voorstellingen. (CBS, 2023)
In totaal waren er ongeveer 4,1 miljoen bezoeken aan voorstellingen in 2021 ten opzichte van 19,38 miljoen bezoeken in 2019. (CBS, 2023)
Bron: CBS Statline
Bron: Cultuurmonitor - Theater
Festivals zijn niet opgenomen in de CBS-data.