Vrije sector

Producties in de vrije sector worden niet tot nauwelijks gesubsidieerd. De kosten worden in principe betaald van de inkomsten van de kaartverkoop, sponsoring en merchandise. Om deze redenen wordt de vrije sector ook wel ‘commercieel’ genoemd. Maar het produceren in de vrije sector is niet altijd winstgevend, het kan ook verliesgevend zijn. Dit risico geldt zowel voor grote producties als voor de individuele kleinkunstenaar. In het eerste geval zijn winst en verlies vaak voor rekening van de bv. Gaat het om een zelfstandige die vanuit een eenmanszaak werkt, dan komen winst en verlies direct bij die persoon zelf terecht.

De meeste producenten in de vrije sector zijn aangesloten bij de ‘Vereniging Vrije Theater Producenten’ (VVTP). De VVTP werd opgericht in 2000 en bestaat uit 29 theater- en muziekproducenten die in totaal ongeveer 70% van het professionele podiumaanbod in Nederland verzorgen. Naast bijvoorbeeld grotere circus-, cabaret- en musicalproducenten zijn er ook experimentele en kleinere musical-, toneel en muziektheaterproducenten. Sommige producenten zijn ook een impresariaat en er worden incidenteel subsidies aangevraagd voor een specifieke productie.

• Stage Entertainment is de grootste aanbieder van live entertainment in Europa en produceert bekende musicaltitels. Daarnaast ontwikkelt Stage Entertainment eigen musicals en zijn ze eigenaar van meer dan twintig theaters over de hele wereld waaronder het AFAS Circustheater, Scheveningen.
• MediaLane is een relatief nieuwe speler in de vrije sector. In 2020 ging de eerste productie in première. Het creëren van originele, nieuwe titels staat hier hoog in het vaandel.
• Stardust Theatre BV produceert al meer dan 50 jaar circus, theater, ballet en musicals. Koninklijk Theater Carré vormt vaak de thuisbasis.
• Studio100 is een internationale familie-entertainment groep. Ze maken een breed aanbod dat toegankelijk is voor een groot publiek. Denk aan tv-series en live (theater)shows van onder andere K3, Mega Mindy en Kabouter Plop.
• Efteling behoort met het Efteling Theater tot een van de grootste theaters van Nederland. Ze werken samen met V&V Entertainment en Joop van den Ende Theaterproducties. Daarnaast maken ze eigen producties en gaan ze op tournee in Nederland en Vlaanderen.

In de vrije sector vormen musicals een grote speler. Musicals worden vaak voor een (of meerdere) theaterseizoen(en) geproduceerd. De ene musical gaat op tournee en is te zien in theaters door het hele land terwijl de andere musical exclusief te zien is in een vast theater zoals het AFAS Circustheater, Scheveningen of het Beatrix Theater, Utrecht.

Een uniek initiatief in de musicalwereld is de Theateralliantie. Deze wordt gevormd door zeven grote theaters die in samenwerking met producenten producties ontwikkelen. De theaters geven een producent de opdracht om een voorstelling te maken voor de grote zaal waarbij het (financiële) risico mede door deze theaters wordt gedragen.

Er zijn producenten die zich, naast het produceren van theaterproducties, ook richten op het ontwikkelen en produceren van televisieprogramma’s. Zo produceert MediaLane televisieprogramma’s (Even tot Hier, Musical Awards Gala) die losstaan van hun theaterproducties en maakt Studio100 voorstellingen die gebaseerd zijn op hun televisiefiguren zoals K3 en Piet Piraat.

Voor dansers, acteurs, muzikanten en theatermakers kunnen talentenjachten een goed podium zijn. Vooral voor beginnende zangers en/of dansers kan dit een goed opstapje zijn voor een succesvolle carrière en meer naamsbekendheid.

Bij commerciële presentaties wordt regelmatig gebruik gemaakt van (show)dansers die in staat moeten zijn op korte termijn en op verschillende locaties te werken. Het Holland Showballet verzorgt bijvoorbeeld zowel optredens op televisie als voor bedrijfsevenementen.