Pensioen
Het pensioen is een inkomensverzekering. Als je in Nederland woont of werkt, bouw je in de meeste gevallen AOW-recht op. AOW is een basispensioen van de overheid dat je krijgt als je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Een aanvullend pensioen kun je op verschillende manieren opbouwen, voor werknemers gaat dat vaak via de werkgever, zelfstandigen moeten hier zelf een regeling voor treffen.
AOW
De AOW is een volksverzekering, een basisvoorziening voor iedereen die de pensioenleeftijd heeft bereikt. Wie in Nederland woont of werkt bouwt dit automatisch op. Woon of werk je een deel van je carrière in het buitenland, dan kun je je vrijwillig bijverzekeren voor de AOW. De hoogte van de AOW wordt gebaseerd op het minimumloon en hangt af van het aantal jaar dat je AOW-recht hebt opgebouwd en of je alleen woont of samenwoont. Voor een alleenstaande, die volledige AOW-rechten heeft, is dit 70% van het minimumloon.
Via de werkgever
Een werkgever is niet wettelijk verplicht om een pensioenregeling aan te bieden, maar vaak is dit in een CAO wel afgesproken. Werkgever en werknemer betalen in dat geval beide een deel van de pensioenpremie. Een pensioenregeling valt onder de secundaire arbeidsvoorwaarden. Let hier dus goed op wanneer je een arbeidscontract tekent. Zowel het pensioenfonds als de werkgever zijn verplicht je te informeren over hoeveel je opbouwt of hebt opgebouwd.
Zelf pensioen opbouwen
Voor de meeste mensen is alleen een AOW-uitkering niet genoeg. Als je geen of niet genoeg pensioen opbouwt via de werkgever, een pensioengat hebt of als je als zelfstandige werkt, is het verstandig om zelf een (extra) pensioen op te bouwen. Het Nibud heeft alle voor- en nadelen van de verschillende opties bij elkaar gezet. Hier in het kort:
- Sparen op een reguliere spaarrekening en/of beleggen
Met een normale spaarrekening kun je altijd bij je geld. Een nadeel is dat je hier, boven een bepaald bedrag, jaarlijks vermogensbelasting over betaalt. Dit voor- en nadeel geldt ook voor beleggingen.
- Lijfrentekapitaal opbouwen
Dit kun je doen door een particuliere pensioenverzekering, lijfrenteverzekering, lijfrentespaarrekening (banksparen) of een koopsompolis af te sluiten. Je betaalt bij een pensioen- of lijfrenteverzekering maandelijks een premie. Bij een koopsompolis leg je een bedrag in naar eigen keuze. Het geld wordt pas uitbetaald bij je pensioengerechtigde leeftijd en wordt dan ‘tijdelijk’ (gedurende bijvoorbeeld een periode van tien of twintig jaar) of ‘levenslang’ uitgekeerd. Let bij het afsluiten op: de kosten, wat er gebeurt met je opgebouwde kapitaal bij arbeidsongeschiktheid en overlijden, transparantie van de bedrijfsvoering, beleggingsbeleid en de te verwachten uitkering.
Bij het opbouwen van lijfrentekapitaal mogen de premies jaarlijks tot een bepaald maximum (de ‘jaarruimte’) worden afgetrokken van je belastbaar inkomen, wat direct een belastingvoordeel oplevert. Wanneer het lijfrentekapitaal wordt uitgekeerd, dus tijdens het pensioen, wordt over de uitkering maandelijks belasting betaald.
- Als ondernemer kon je tot en met 2022 gebruik maken van de oudedagsreserve
Als je zelfstandig ondernemer was voor de inkomstenbelasting en voldeed aan het urencriterium dan mocht je een deel van de winst reserveren voor je oudedagsvoorziening (FOR). Deze oudedagsreserve zorgde voor uitstel van belastingheffing over dat deel van de winst. Op korte termijn betekende dat een belastingvoordeel. Of dit op de lange termijn gunstig uitpakte hing af van je financiële situatie op het moment dat je de belasting moest gaan betalen. Het was geen afstel van belastingbetaling.
Vanaf 1 januari 2023 kun je geen bedragen meer toevoegen aan een bestaande FOR. Als je een FOR op de balans hebt staan gelden bij het afwikkelen van deze FOR de regels die voorheen ook golden.
Wat past bij mij?
Begin met overzicht: op de website ‘mijnpensioenoverzicht’ vind je een persoonlijk overzicht van je AOW-recht en het pensioen dat je via de werkgever op hebt gebouwd. Wanneer je start met het opbouwen van je pensioen is het goed om stil te staan bij hoe je nu leeft, waar je in investeert, en wat je straks nodig denkt te hebben. Heb je een bedrijf of huis dat je kunt verkopen rond je pensioenleeftijd, dalen je vaste lasten omdat je kleiner gaat wonen of heb je juist een hoger inkomen nodig om je gewenste levensstijl te financieren?
Een pensioen-, financieel- en/of verzekeringsadviseur kan met je meedenken over oplossingen die passen bij je persoonlijke situatie en wensen.