Onderhandelen

Onderhandelen is een vorm van overleg over zaken waar minstens twee partijen een belang in hebben, maar waarover nog geen overeenstemming is. De intentie om er samen uit te komen is er, maar de voorwaarden liggen nog niet vast. Het onderwerp kan een product, project, dienst of baan zijn. Denk aan de verkoop van een kunstwerk of optreden, onderhandelingen voor een opdracht, het uitgeven van muziek of een boek, salarisonderhandelingen bij een baan in loondienst of als zelfstandige, etc.

Durf te onderhandelen

Veel mensen vinden onderhandelen lastig. Het is essentieel dat je durft te onderhandelen. De wederpartij kan een goede en actieve contractbespreking meestal wel waarderen. Tijdens het proces van onderhandelen presenteer je ook jezelf en je manier van werken. Wat je elkaar ‘gunt’ heeft niet alleen te maken met de kwaliteit van je werk, maar ook of het klikt tussen jou en de onderhandelingspartner. Dat kan veel invloed hebben op het resultaat van de onderhandeling. Denk ook aan fair practice, voor jezelf, maar ook voor de andere partij.

Mogelijke onderhandelingsruimte

Afhankelijk van het onderwerp kun je bijvoorbeeld onderhandelen over: 

  • Geld: in de vorm van een verkoopprijs, provisie, partage, honorarium of salaris.
  • Kosten: bijvoorbeeld materiaal, werkruimte, verzekering, promotie, reiskosten.
  • Auteursrecht: wie wordt eigenaar, wie mag het exploiteren, betreft het unica?
  • Planning: heb je baat bij flexibiliteit, of heb je voorkeur voor bepaalde data of tijden?
  • Ondersteuning/samenwerken: krijg je hulp bij de uitvoering van je opdracht, ga je met bepaalde mensen samenwerken?

Spreek goed af wat het eindresultaat wordt; wat je wel en wat je niet doet of regelt. Daarnaast kun je in de onderhandelingen meenemen of er in de toekomst vervolgopdrachten komen, of dat je (tegen vergoeding) het onderhoud verzorgt. 

Succesvol onderhandelen

Een geslaagde onderhandeling begint met een goede voorbereiding. Stel vast wat je minimaal uit de onderhandeling wilt halen, waar je naar streeft en wat je er idealiter uit zou kunnen halen. Bedenk waar de knelpunten zitten. Vervolgens ga je in gesprek en probeer je er samen uit te komen. Zeg niet te snel toe. Vaak is het handiger om voorstellen op papier te zetten en wat bedenktijd te hebben. Onderhandelen is een kwestie van geven en nemen. De beste onderhandelingen zijn die waar je allebei tevreden over bent.