De televisiewereld
Het Nederlandse omroepbestel is in één opzicht uniek in de wereld: in Nederland zenden diverse omroepverenigingen en -stichtingen programma's uit die samen zorgen voor een divers aanbod. Het Nederlandse omroepbestel wordt daardoor als de meest competitieve van Europa beschouwd. Naast de landelijke omroepen zijn er nog vele commerciële, regionale en lokale omroepen.
Op deze pagina
Extra
Nederlandse Publieke Omroep
De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) is de bestuursorganisatie van de gehele publieke omroep. De NPO heeft de belangrijke taak om de budgetten te verdelen over de verschillende omroepen. Daarnaast coördineert de NPO de programmering van alle netten, zenders en platformen. Dit zijn de videokanalen van de NPO:
- NPO 1
- NPO 2
- NPO 3
- NPO Zappelin en NPO Zapp
- NPO Start en NPO Plus
- NPO 1 extra
- NPO 2 extra
- NPO Politiek en Nieuws
- BVN
Netmanager
De netmanager of netcoördinator is verantwoordelijk voor de indeling van de uitzendingen van een televisiezender. De netmanager bepaalt wat mensen thuis te zien krijgen en op welke tijden. De netmanager heeft dus grote invloed op de kijkcijfers van een programma of serie, en dus op de gehele tv-industrie.
Direct naar:
Nationale publieke omroepen
Binnen de NPO geeft de staat zendtijd aan onafhankelijke omroepverenigingen en andere omroepinstellingen. In de Concessiewet is geregeld dat omroepen iedere vijf jaar (na een visitatie) een licentie kunnen krijgen om uit te mogen zenden.
De NPO heeft een zogenaamd ‘open bestel’. Je kunt toetreden tot het bestel als je aan een aantal inhoudelijke eisen voldoet. Voor een aspirant-status zijn 50.000 leden vereist. Het is uiteindelijk aan de minister van OCW om te beslissen over een erkenning.
Op dit moment zijn er elf omroepverenigingen, waarvan er negen een vaste plek hebben. Dit zijn: AVROTROS, BNNVARA, KRO-NCRV, Omroep MAX, EO, VPRO, HUMAN, WNL, PowNed. Daarnaast bestaan er twee taakomroepen. Zij hebben een in de Mediawet benoemde specifieke taak. De NOS zorgt voor een brede, onafhankelijke nieuwsvoorziening en de NTR voor informatie, educatie en cultuur, inclusief jeugd, geschiedenis, wetenschap en achtergrondjournalistiek. Tot slot zijn er twee omroepverenigingen met een voorlopige erkenning (‘aspirant-omroepen’): Ongehoord Nederland en Omroep Zwart.
Regionale en lokale publieke omroepen
Naast de landelijke publieke omroepen zijn er ook dertien regionale publieke omroepen. Elke provincie heeft zijn eigen omroep, alleen Zuid-Holland heeft er twee (RTV Rijnmond voor Zuid-Holland Zuid en Omroep West voor Zuid-Holland Noord). De dertien omroepen zijn verenigd in de Stichting Regionale Publieke Omroep (RPO). RPO behartigt de belangen van de omroepen en ontwikkelt beleid, treedt op namens de bedrijfstak bij de politiek, overheden en anderen, sluit contracten voor het collectief en doet aan voorlichting.
Ook deze dertien regionale omroepen zijn publieke omroepen en dus gebonden aan het programmavoorschrift en aan de andere bepalingen uit de Mediawet. Regionale omroepen zijn actief op radio, televisie en internet.
Naast de grote regionale omroepen bestaan er nog vele lokale publieke omroepen. Deze omroepen zenden uit voor één of meerdere gemeentes in Nederland en maken programma’s op lokaal niveau met als doel te informeren of te amuseren. Veel lokale omroepen zijn aangesloten bij de stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO).
Landelijke commerciële omroepen
Onder het Nederlandse Talpa Network vallen drie commerciële televisiezenders (SBS6, Net5 en Veronica) en een Video On Demand-platform (KIJK).
RTL is eigendom van de internationale RTL Group. Omdat RTL, vanuit juridisch oogpunt, een Luxemburgse commerciële omroepmaatschappij is die zich richt op de Nederlandse markt, vallen de zenders RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8 niet onder de Nederlandse Mediawet. Daarmee heeft RTL een uitzonderingspositie in het Nederlandse Omroepbestel.
Viacom International Media Network verzorgt zenders als MTV, Comedy Central, Nickelodeon en Paramount Network. Viacom heeft in totaal 25 kanalen voor de doelgroepen kinderen, gezinnen, jongeren en volwassenen. Andere bekende commerciële omroepen zijn Disney Channel, STAR Channel en Discovery Channel. Naast de landelijke commerciële omroepen kent Nederland ook commerciële, regionale televisiezenders.
Verschil publieke en commerciële omroepen
De NPO is een overheidsorganisatie met als belangrijkste doel om objectieve en onafhankelijke programma’s te maken voor alle doelgroepen. Daarbij heeft de NPO als taak om een groot aanbod aan informatieve programma’s te maken en nadruk te leggen op kunst en cultuur. 80% van de programma’s van de NPO komt van Nederlandse bodem. De STER verzorgt de reclame en deze mag niet meer dan 10% van de zendtijd bedragen. Daarbij worden er geen programma’s voor reclame onderbroken.
De commerciële omroepen hebben winst maken als belangrijkste doel. Omdat ze geen overheidssteun ontvangen, worden ze betaald van de opbrengsten uit reclames. De commerciële omroepen hebben geen vaste taken en zenden voornamelijk programma’s uit om (grote) doelgroepen te vermaken. Per uur mag 20% van de zendtijd aan reclame worden besteed, waarbij de omroepen de mogelijkheid hebben om programma’s hiervoor te onderbreken. Ook moet minimaal 40% een Friestalige of Nederlandstalige productie zijn.